Subakut Granülomatöz Tiroidit (De Quervain Tiroiditi)4 min read
Subakut Granülomatöz Tiroidit (Dev hücreli tiroidit) veya Quervain Tiroiditi olarak tanımlanan hastalık tiroid bezinin daha çok üst solunum yolu viral enfeksiyonları sonucu gelişen, boyun bölgesinde tiroid bezi üzerinde şiddetli ağrı ile kendini gösteren, tiroid bezinin iltihabı hastalığıdır. Tiroid iltihap hastalıkları arasında en sık görülen hastalık olan subakut granülamatoz tiroiditin (SGT), kadınlarda görülme olasılığı erkeklere göre daha sıktır.
Subakut Granülomatöz Tiroidit Sebepleri:
Hastalığın viral bir üst solunum yolu enfeksiyon kaynaklı geliştiği düşünülmektedir. Bu düşünceye hastalığın viral enfeksiyon bulguları ile birlikte görülmesi yanında kanda ve tiroid dokusu üzerine belirlenen viral ajanlara ait antikorların eşlik etmesi bu düşünceyi doğru kılmaktadır. Araştırmalara göre özellikle kabakulak virüsü olmak üzere diğer virüsler Kızamık, Influenza, Epshtein Barr, Adeno virus, Coxsackie virus ve ECHO virüslerinin de hastalığın oluşumunda etken olduğu belirlenmiştir.
Nadir olmakla birlikte, bazı subakut tiroiditlerin temelinde otoimmun sistem(bağışıklık sistemi) de rol oynar. Fakat bu nokta kesinleşmiş değildir. Subakut tiroidit ile HLA-BW 35 arasında bir bağlantı bulunmuştur.
Subakut Granülomatöz Tiroidit Belirtileri:
En çok dikkat çeken bulgu boyun bölgesinde, tiroid bezi üzerinde gelişen şiddetli ağrıdır. Bu ağrı sonucu hasta boynunu hareket ettirmek istediğinde ve yutkunduğunda ağrının şiddetlenmesi ile karşı karşıya kala bilir. Ağrı çene kulak ve kafa arka kısmına doğru yayıla bilir. Asimetrik tiroid bezi büyümesi görüle bildiği gibi diffüz büyüme eşlik ede bilir. Genellikle boyunda bulunan tiroid bezinin lokalizasyon bölgesi sıcak ve dokunulduğunda ağrıya sebep ola bilir.
Hastalığın ileri dönemlerinde tirotoksikoz belirtiler ile karşılaşıla bilir. Buna iltihabın tiroid dokularına verdiği hasardan dolayı tiroid hormonlarının kan dolaşımında geçici olarak artması(hipertiroidi) sebep olmaktadır. Bunun sonucu çarpıntı, terleme, titreme, sinirlilik gibi bulgular görülmesine sebep olur. İyileşme dönemi yaklaşık 1 ay sürer bu süreç doğrultusunda bazen hastada kanda tiroid hormonu azalması (hipotiroidi) nedeniyle halsizlik, yorgunluk, kilo alma, cilt kuruluğu, üşüme kabızlık, gibi belirtiler görüle bilir.
Subakut Granülomatöz Tiroidit bazen atipik seyreden ağrı ve tirotoksikoz olmaksızın kendini ateş, kilo kaybı, gece terlemesi gibi sistemik ya da malign bir hastalığı düşündürecek belirtilerle de karşılaşıla bilir. Bunları Sessiz Tiroiditten, diğer tirotoksikoz nedenlerinden, sistemik ve malign hastalıklardan ayırt etmek gerekir.
Aşağıda Subakut Granülomatöz Tiroiditte görüle bilecek bulgular sıralanmıştır;
Boyun bölgesindeki belirtiler:
Boyun ağrısı,- Boğaz ağrısı,
- Boyunda ağrılı şişlik,
- Ağrının dişlere, çeneye kulağa vurması,
- Yutkunma ve baş hareketleri ile ağrı,
- Boyunda baskı hissi,
- Yutma güçlüğü,
Tüm vücuda ait belirtiler:
Halsizlik,- Üşüme,
- Titreme,
- Ateş,
- İştahsızlık,
- Kas, kemik ve eklem ağrıları,
Tirotoksikoz belirtileri:
- Sinirlilik,
- Çarpıntı,
- Sıcağa tahammülsüzlük,
- Terleme,
- Titreme,
- Zayıflama,
Subakut Granülomatöz Tiroidit Tanısı:
Tanı klinik bulgular eşliğinde laboratuvar bulguları eşliğinde gerçekleşir. Laboratuvar bulguları, hastalığın değişik dönemlerinde farklıdır. Aktif evrede eritrosit sedimantasyon hızı yüksektir.(>100mm/s) Bu önemli bir bulgudur. Sedimantasyon hızı yüksek değilse, Subakut Tiroidit tanısı koymak hemen hemen mümkün değildir.
Kanda başlangıçta serum T3, T4 ve tiroglobulin değerleri yüksek olabilir. (Tiroid bezi harabiyetinden dolayı hormonların kana sızması sonucu, hipertiroidi). Serum TSH değeri ise genellikle düşüktür. Artmış olan T3 ve T4 değerleri hastalığın seyri sırasında alt normal değerlere düşerek, Hipotiroidi gelişmesine sebep ola bilir. Radyoaktif iyot testinde iyot tutulumu düşüktür. İyileşme döneminde T3, T4, TSH düzeyleri ve radyoaktif iyot uptake’i normale döner.
Tanıda yararlı bir teknik de tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisidir (TİAB). Bu teknikle elde edilen materyalin sitolojik incelemesinde lenfosit, dev hücreler ve küçük dejeneratif epitel hücreleri görülür.
Subakut Granülomatöz Tiroidit Tedavisi
Tedaviye başlangıç olarak Aspirin tercih edilir. Aspirin daha çok hafif seyirli durumlarda etkili sonuç verir. Tedavi cevabı alınamayan hastalarda Kortikosteroid preparatlar kullanılır. Hastalığın tekrar (nüks) etmesini önlemek amacıyla Kortikosteroid ilaçlar radyoaktif iyod uptake kontrolünde dozları azaltarak yapılır.
Tirotoksikoz dönemde tiroid hormon fazlalığı belirtileri olan hastalarda, beta-bloker ( Dideral gibi ) ilaçlar düşük dozda kullanılabilir. Kalıcı tiroid bezi hormonu eksikliği olan olgularda, tiroid hormonu tedavisi tercih edile bilir.
Kaynaklar:
