Boğmaca ciddi öksürük ataklarının izlendiği sinsi başlangıçlı bulaşıcı bir hastalıktır. Genelde kış ve sonbahar aylarında görülen boğmaca hastalığına Bordotela adı verilen mikrop sebep olur. İnsandan insana direk temas ve öksürük, hapşırık sonucu damlacık yoluyla bulaşan hastalık, her yaştan insana bulaşa bilir, özellikle çocukluk döneminde şiddetli öksürük ataklarıyla seyreder. Hastalık yaklaşık iki veya iki buçuk ay kadar devam edebilir. Hastalığı geçiren bireyler doğal bağışıklık kazanır ve ömür boyu boğmaca hastalığına yakalanmazlar. Aşı yoluyla bağışıklık 5 yıl kadardır. Dolayısı ile aşının tekrar edilmesi gerekir.

Boğmaca Belirtileri Nelerdir?

Boğmaca uzun seyirli bir hastalıktır. Hastalığın seyri Kataral, Paroksismal, İyileşme evreleri olmak üzere 3 evrede incelenir.Kataral Evre; Bu dönemde hastalık daha çok soğuk algınlığı gibi hafif ateş(37,5 derece), burun akıntısı, halsizlik şikâyetleri izlenir. Boğmaca mikrobu bulaştırıcılığı aktiftir. Kataral evre 8-14 gün kadar sürer, evrenin son günlerinde gece öksürük nöbetleri başlar. Bir yaşından küçük çocuklarda öksürük nöbetleri yüzünden solunum yetmezlikleri, siyanoz (oksijensiz kalındığında oluşan ilk önce dudak etrafı daha sonra vücudun tamamına yayılan mor renk değişimi) görülebilir.

Paroksismal Evre; Boğmacanın tipik belirtileri bu evrede gözlemlenir. Yaklaşık 1 veya 1.5 ay kadar sürer. Öksürük, ataklar halinde sık sık kendini gösterir. Bu ataklar günde 20 dan fazla defa tekrarlaya bilir. Bu öksürük atakları sayesinde hasta nefes almadığından, atakların sonlarında derin nefes alma ihtiyacı duyar. Çocuklar da bulantı kusma, morarma gözlene bilir. Hasta koyu renk balgam çıkardığında kendini rahatlamış hisseder.

İyileşme Evresi; isimden de belli olduğu gibi bu dönem iyileşme dönemidir. Vücut direnci yerine gelir. Halsizlik, burun akıntısı, belirtileri bu evrede yok olur. Sadece kuru öksürük kendini izler ama ataklar halinde değildir.

Boğmaca Hastalığının Tanısı Nasıl Konur?

Hastalığın tanısı için muayene, kan tahlilleri yanında özellikle kesin tanıyı koya bilmek için Florosan antijen testi ve bakteri kültür testi yardımıyla Bordotela mikrobunun bulunmasıyla konulur.

Boğmaca  Hastalığı tedavisi ?

Hastalığın tedavisinde Eritromisin olarak adlandırılan antibiyotik kullanılır, bunun yanında destekleyici ilaçlar kullanılarak hastanın stabil hale getirilmesi amaçlanır. Çocuk hastaların doktor gözetiminde hastane ortamında izlenmesi gereke bilir. Boğmaca hastalığını geçiren bir birey hastalığa doğal bağışıklık kazanır, ömrü boyunca boğmaca mikrobuna karşı dirençlidir tekrar hasta olmaz.

Boğmaca Hastalığından Korunma

Boğmaca hastalığından korunmak için aşı önemli bir rol oynamaktadır. Boğmaca aşısı da diğer tüm aşılarda olduğu gibi laboratuvar ortamında hazırlanmış ölü boğmaca mikrobunu kas doku içerisine enjekte edilerek vücut savunma sisteminin boğmaca mikrobuna karşı antikor geliştirmesi sağlanır. Dolayısı ile boğmaca mikrobunun teması halinde vücut hastalığa karşı kendini korur. Yalnız aşı hastalığı geçirmiş kişinin ömür boyu bağışıklık kazanmasını sağlamaz ancak 5 sene kadar koruyuculuk özelliği vardır. Bundan dolayı tekrar aşılanmak önerilir. Özellikle bebeklik döneminde bir yaşından küçük çocuklar için boğmaca ciddi sağlık problemleri oluştura bilir. Bu yüzden sağlık bakanlığı beşli karma aşı adı altında 2.4 ve 6.  Aylarında 3 doz, 18. Ayın sonunda da pekiştirmek için tek doz uygulanır.

Yetişkinlere de tek doz Tdap (Tetanoz-Difteri-Boğmaca) karma olarak vurulur. Seyahat düşüncesi olan bireylerin hastalığı geçirmemiş ise hastalıktan korunmak için aşı vurulması önerilir.