Tiroid Fırtınası (Krizi)3 min read
Tiroid Fırtınası diğer anlamıyla Tiroid krizi, genellikle başlatıcı bir olaydan kaynaklı hipertiroidi belirtilerinin şiddetlenerek hayati sistemlerin etkilendiği (Ani kalp atakları, bilinç kayıpları, solunum problemleri gibi) tehlikeli sonuçlar doğura bilen acil müdahale gerektiren bir durumdur.
Makale İçeriği
Tiroid Krizi Nedenleri
Tiroid bezi, boynun ön tarafında, gırtlağın altında bulunan ve iki ayrı bölümden oluşan bir salgı bezidir. Tiroid, T3 (Triiyodotironin),T4 (Tiroksin) ve Kalsitonin denilen hormonları salgılar. Bu hormonlar, hücre büyümesi ve çoğalması gibi işlevler için büyük önem taşır. T3 ve T4 hormonlarının kemik gelişimi ve büyümede, enerji dengesinin sağlanmasında ve aynı zamanda cinsel fonksiyonlar için önemli rol oynarlar.
Hipertiroidi hastalarında T3 ve T4 hormonları kanda artar ve bu durum tedavi edilmez ise hayati sistemlerin tahrip olmasına sebep olan hipertiroidi krizini başlatır. Bu olay sonucu kalp atakları, damar tıkanıklıkları, solunum sistem bozuklukları, sinir sistemi harabiyeti gibi sorunlar ile karşılaşılır.
Tiroid Krizi tetikleyen faktörler aşağıda sıralanmıştır.
- Hiperparatiroidizm,
- Cerrahi girişimler sonucu,
- Radyoaktif iyot tedavisi sonrası,
- Radyo kontrast madde kullanımı,
- Akut Enfeksiyonlar,
- Diyabetik Ketoasidoz,
- Myokard infarktı (Kalp krizi),
- Serebro vasküler hastalıklar,
- Pulmoner Tromboemboli,
- Tiroid bezi travması,
- Cerrahi girişimler,
- Tiroidal tedavi yetersizliği,
- Aşırı iyot alımı,
- Dışarıdan tiroid hormon alımı,
- Anne karnında bebeğin bağışıklık sistemi antikorlarının anneye tiroid bezi dokusuna saldırması.
Tiroid Krizi Belirtileri:
Hastada genel bir halsizlik ve yorgunluk durumu söz konusudur. Yerinde duramama, anksiyete, ajitasyon, psikoz, koma görülebilir. Tirotoksikozda görülen kardiyopulmoner semptomlar tiroid fırtınasında daha şiddetlidir. En sık karşılaşılan çarpıntı ve taşikardi yanında nefes darlığı, sistolik hipertansiyon, artmış nabız basıncı, göğüs ağrısı, kalp yetmezliği bulguları gelişebilir.
Tiroid fırtınasında hipermetabolik duruma bağlı olarak ısı üretiminde artma, ateş yüksekliği görülür. Barsak hareketlerinin artmasına bağlı diyare saptanır. Hastalarda kalp debisi hızlanmıştır. Hastalarda sarılık gelişmesi tiroid fırtınası için kötü prognoz işaretidir.
Tiroid Krizi Tanısı:
Tiroid fırtınası tanısı sıklıkla tirotoksikozun belirtilerin şiddetine ve tirotoksikozda sık görülmeyen bazı sistem bulgularının varlığına göre, klinik olarak konulmaktadır. Tirotoksikoz belirtilerine ek olarak termoregülatuar sistem, santral sinir sistemi, gastrointestinal sistem bulgularının eşlik etmesi veya kardiyovasküler sistem belirtilerinin dekompanze durumda olması durumunda hastaya tiroid fırtınası tanısı konulmaktadır.
Tirotoksikoz tanısı serum TSH seviyesinin baskılı olması yanında serum T4 ve T3 seviyelerinin yüksek olması ile konur. Tiroid fırtınası durumunda genellikle bu seviyeler daha yüksektir. Tirotoksikozlu hastalarda eşlik eden olası diğer laboratuar bulguları olarak hiperglisemi, hiperkalsemi, alkalen fosfataz yüksekliği, lökositoz ve karaciğer enzim yükseklikleri, bilirubin değerlerinde artış ile karşılaşılabilir.
Tiroid Krizi Tedavisi:
Tiroid krizi geçiren hastalara uygun tedaviye hemen başlamak gerekir. Uygun tedavi uygulanmadığı takdirde hastalar hayatlarını kaybede bilirler. Bu yüzden hasta yakın müşahede altında değerlendirilmelidir.
Tiroid krizi tedavisine başlıca beş basamak ile başlanır. Bunlar;
Tiroid hormonlarının baskılanması amacı ile (propiltiourasil, metimazol) ajanları,
Hormon salınımının önlenmesi için (sodyum iodide, potasyum iodide, lugol solüsyonu) ajanları,
Kardiyorespiratuar etkilerin düzenlenmesi amacı ile (propronolol, esmolol, diltizem),
Sistemik dekompansasyonun ve altta yatan hastalığın tedavisi ve son olarak ta kalıcı tedavidir.
Kaynaklar: